Sản phẩm OCOP - Con đường đưa sản phẩm làng nghề ra thế giới

Ông Nguyễn Văn Chí, Phó Chánh Văn phòng Chương trình Điều phối xây dựng nông thôn mới Hà Nội cho biết, để hỗ trợ các hợp tác xã, hộ nông dân xúc tiến thương mại tại thị trường quốc tế, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để chủ thể OCOP của Hà Nội tham gia các hội chợ triển lãm hàng thủ công mỹ nghệ có uy tín do quốc tế tổ chức.

Theo đó, chủ thể OCOP có nhiều cơ hội quảng bá, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm cũng như tìm kiếm đối tác bạn hàng để ký kết hợp đồng và tìm hiểu nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng nước ngoài. Đặc biệt, mỗi sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề còn chứa đựng trong đó những câu chuyện, những nét văn hóa rất riêng của Hà Nội khi đi ra quốc tế.
Thành phố Hà Nội đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội ký hợp đồng với các đối tác của Thụy Điển về thiết kế mẫu mã sản phẩm OCOP của Hà Nội, đưa làng nghề của Hà Nội vào hệ thống các thành phố thủ công, mỹ nghệ trên thế giới.
Đối với sản phẩm OCOP năm 2024 , Hà Nội sẽ hỗ trợ các chủ thể thiết kế mẫu mã, bao bì đạt chuẩn để dễ nhận diện đối với các sản phẩm OCOP 4 sao.

Song song với việc hỗ trợ sản phẩm, Hà Nội tổ chức nhiều hoạt động nhằm tôn vinh các nghệ nhân làng nghề nhằm khôi phục, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của làng nghề. Mới đây, thành phố Hà Nội đã công nhận 42 Nghệ nhân Hà Nội ngành thủ công mỹ nghệ, đưa tổng số nghệ nhân được xét tặng danh hiệu này lên 290 người.
Trong khi nhiều người ở làng gốm Bát Tràng đã chuyển sang sản xuất đại trà số lượng lớn với cùng một khuôn mẫu, anh Bùi Thanh Tùng ở thôn 2 Bát Tràng, xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm có đam mê, tâm huyết với dòng gốm mộc vuốt tay độc bản. Mỗi tác phẩm của anh là kết quả của sự sáng tạo, tìm tòi và có hồn cốt riêng.
Anh Tùng cho biết, để theo đuổi dòng gốm này, anh phải vượt qua nhiều khó khăn, nhất là giải bài toán kinh tế khi phải cạnh tranh với những sản phẩm sản xuất đại trà giá rẻ hơn. Với mong muốn gìn giữ nét văn hóa truyền thống của làng nghề, anh vẫn gắn bó với chiếc bàn xoay thủ công, tỉ mỉ sáng tạo ra từng sản phẩm.
Tương tự, những người con của làng Rèn Đa Sỹ ở phường Kiến Hưng, quận Hà Đông như anh Lê Xuân Đức, chị Đỗ Thị Tuyến, anh Đỗ Thanh Chiến... rất tâm huyết với nghề truyền thống nơi đây. Các sản phẩm, tác phẩm tự sáng chế như rìu đẽo gỗ, tay cầm gõ cửa, các loại dao, kéo... đều có giá trị sử dụng và kỹ thuật cao. Nhiều sản phẩm gia công phục chế đồ sắt cổ và giả cổ có tính thẩm mỹ cao, được nhiều khách hàng trong và ngoài nước sang đặt hàng.

Theo nghệ nhân Nguyễn Văn Trung, làng nghề không chỉ phản ánh mối quan hệ giữa "nghề" với "nghiệp" mà còn chứa đựng những yếu tố tinh thần đậm nét, phản ánh qua các tập tục, tín ngưỡng, lễ hội liên quan đến nghề sản xuất truyền thống. Mỗi sản phẩm làng nghề đều có câu chuyện riêng và đời sống tinh thần, nên sản phẩm thủ công mỹ nghệ còn mang đậm nét văn hóa của từng địa phương, giúp bạn bè quốc tế hiểu hơn về văn hóa Việt Nam.
Nghệ nhân Nguyễn Văn Trung cho rằng, Hà Nội cần hỗ trợ và có nhiều giải pháp hơn nữa giúp các chủ thể OCOP tham gia các hội chợ quốc tế ngày càng nhiều và sâu rộng để sản phẩm OCOP của Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung được người tiêu dùng quốc tế biết đến.
Trước đó, từ năm 2023, thành phố Hà Nội đã định hướng đưa sản phẩm OCOP ra thị trường quốc tế. Cụ thể, tháng 3/2023, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội đã đưa sản phẩm OCOP tham dự hội chợ tại Cộng hòa Liên bang Đức.
Đến tháng 12/2023, thành phố Hà Nội tiếp tục đưa 8 doanh nghiệp thủ công mỹ nghệ sang Italy, đây là hội chợ truyền thống, uy tín, được tổ chức thường niên tại châu Âu thu hút hơn 2.550 doanh nghiệp của trên 86 quốc gia tham gia đến giao dịch, mua sắm trực tiếp và 600 thợ thủ công trên thế giới tham dự.
Cũng trong chuyến làm việc này, Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ châu Âu đã cử đại diện hỗ trợ thiết kế đối với sản phẩm về lụa và thêu của Hà Nội, giúp sản phẩm xuất khẩu phù hợp thị hiếu người tiêu dùng châu Âu.
Bên cạnh đó, thành phố Hà Nội xác định xúc tiến thương mại, tìm đầu ra cho sản phẩm làng nghề nói chung và sản phẩm OCOP nói riêng là vấn đề quan trọng nhất. Trung bình mỗi năm, Hà Nội đã tổ chức 4 sự kiện OCOP gắn với văn hóa các vùng miền trên cả nước. Từ đó, các chủ thể sản phẩm OCOP của Hà Nội và các vùng miền thuận lợi hơn khi tiêu thụ tại thị trường Thủ đô.
Đây cũng là cơ hội để các chủ thể trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và là cơ hội tốt cho việc quảng bá sản phẩm OCOP tới đông đảo người tiêu dùng..., Phó Chánh Văn phòng Chương trình Điều phối xây dựng nông thôn mới Hà Nội thông tin.
Năm 2023, thành phố đã triển khai đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP 4 sao. Trong số đó, nhiều sản phẩm đã và đang tham gia phân phối ở thị trường trong nước và quốc tế như miến Minh Dương (Hoài Đức); trà sen Tây Hồ của gia đình nghệ nhân Ngô Văn Xiêm.